Określanie stopnia przyczynienia się poszkodowanego budzi spory w doktrynie prawnej.
Art. 362 Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.
W praktyce powyższy przepis ma na celu regulację sytuacji, w których osoby poszkodowane w wypadkach komunikacyjnych mają wpływ na fakt ich zaistnienia lub na ich rozmiar. Zdarza się bowiem, że nierozmyślne zachowanie poszkodowanego doprowadza do niebezpiecznych sytuacji, za które sprawca nie ponosi jedynej winy.
Zgodnie z definicją zawartą w Art. 362 k.c. za przyczynienie się należy uznać takie zachowanie poszkodowanego, które jest obiektywnie nieprawidłowe i pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą. Jako przyczynienie rozumiemy tu zarówno działanie, ale również zaniechanie, czyli niepodjęcie odpowiedniego działania mającego wpływ na wynikłą szkodę. Przyczynienie obejmuje przyczynienie się do powstania oraz przyczynienie do zwiększenia rozmiarów powstałej szkody.
Jeżeli uznane zostanie przyczynienie się poszkodowanego, odszkodowanie przysługujące takiej osobie może ulec zmniejszeniu, stosownie do okoliczności, a zwłaszcza stopnia winy obu stron. Przyczynienie określane jest procentowo, to znaczy, że w momencie wypłaty, wysokość świadczeń (odszkodowania, zadośćuczynienia, renty, itp.) wypłacanych osobie poszkodowanej jest redukowana o określony procent.
Aby możliwym było uznanie przyczynienia się poszkodowanego, związek pomiędzy jego działaniem lub zaniechaniem a powstałą szkodą musi być taki, że gdyby nie określone zachowanie się lub zaniechanie szkoda w ogóle by nie powstała lub byłaby w mniejszym rozmiarze. Wartym podkreślenia jest fakt, iż w obecnym stanie prawnym, niemożliwym jest całkowite pozbawienie poszkodowanego odszkodowania w związku z jego przyczynieniem się. Takie działanie może nastąpić jedynie wtedy, gdy uzna się wyłączną winę poszkodowanego, co oznacza sytuację, w której jedyną przyczyną powstałej szkody jest wyłączna i całkowita wina poszkodowanego.
Foto: Matt Haggerty (unsplash.com)
